Stratejik Oyunlar nihai bir amacı başarmak için izlenen bir oyun planıdır. Stratejik Plan içeriğinde bir dizi hedefler ve yol haritası bulunmalıdır. Planın başarısı öngörülerin doğruluğuna ve uygulama performansına bağlıdır. Zamanla plan içeriği ve uygulama biçimi değişebilir. Rekabette tarafların performansı değişkenliği yönetebilme becerisine bağlıdır. Stratejik plan oyun kurgusunun yanı sıra rakipleri oynatmama unsurları da olmalıdır.
Stratejik Oyunlar ve ‘Savaş Sanatı’ Kitabı
MÖ 500 yıllarında yaşamış olan ünlü Çinli General Sun TZU’nun strateji hakkında yazdığı Savaş Sanatı kitabı, strateji teorisinin kaynağı olarak kabul edilmektedir. Kitap toplamda 13 bölüm ve yaklaşık 100 sayfadan oluşmaktadır.
Savaş Sanatı Kitabı Bölüm Başlıkları:
- Planlamak
- Hazırlık Yapmak
- Saldırı Stratejisi
- Organizasyonel Düzen
- Ataletin Gücünü Kullanma
- Zayıf ve Güçlü Yönlerin Tespiti
- Manevra Kabiliyeti
- Değişkenlerin Yönetimi
- Hareket Becerisi
- Engelleri Aşma
- Konumlandırma
- Güç Kullanma
- İstihbarat Becerisi
Gerek planlama gerekse uygulama aşamalarında başarı için birçok kritik noktaya işaret edilen bu öğreti de özellikle istihbaratın önemine değinmektedir. Temelinde şu mesaj yatmaktadır:
- Eğer kendini bilir karşındakini tanımazsan savaşların yarısını kazanırsın.
- Eğer kendini bilmez ve karşındakini de tanımazsan hiçbir savaşı kazanamazsın.
- Eğer hem kendini bilir hem de karşındakini tanırsan o zaman kiminle savaşacağını ya savaşmayacağını bilirsin. Dolayısıyla savaştığın herkesi yenersin.
İş dünyasında karşılaştığımız birçok strateji yönetim sistematiğinin etkin olamamasının birçok sebebi olduğunu söyleyebiliriz. Bunlar, statik planlama, gerçekçi olmayan hedefler, zayıf iletişim, eksik ön-hazırlık, organizasyonel kopukluklar, sorunlu raporlama, yönetim zafiyeti, motivasyon eksikliği, eğitimsizlik, yetersiz kaynak tahsisi gibi sebepler olabilir.
Stratejik Oyunlar ve İşi Doğru yapmak
Müşteri memnuniyeti bir kurumun uzun ve kısa vadeli hedeflerini başarması için gerekli en temel performans beklentisidir. Dolayısıyla müşteriye kaliteli ürün veya hizmet sunabilmek, zamanında ve hızlı cevap verebilmek ve maliyet beklentisini karşılamak stratejik yönetimin en temel olmazsa olmazıdır. İşi “doğru” yapmadan yalnızca “doğru işi” yapmak yeterli değildir.
Bu olgu özellikle pazara ilk çıkan en çok kazanır efsanesini çürütmek açısından önemlidir. Başarılı birçok ürün pazara müşteriyi daha memnun eden firmalarca sunulmuştur.
Dolayısıyla, firmanın kendini tanıması açısından işi ne kadar doğru yaptığını sorgulaması stratejik yönetim açsından önemlidir.
Pazarı ve rekabet koşullarını tanıma
Pazar koşullarını incelemek o pazara girmeye veya orada kalmaya değip değmeyeceği konusunda önemli bilgiler verebilir. Pazarın büyümesi, daralması, gelişimi ya da çöküşü birçok sebebe bağlı olabilir. Pazarda başarılı olmanın dinamikleri anlamak gereksiz birçok maliyeti ve zaman kaybını engelleyebilir.
Başarı şüphesiz deneyim ve alınan riskle orantılıdır. Ama sebep-sonuç ilişkisine dayalı olmayan her işin başarısı geçicidir. Çökmeye mahkûmdur.
Öte yandan rakiplerin müşteriyi kazanmak için yaptığı her şey bizim o pazardan daha az iş almamıza sebep olacaktır. Gerek pazarın gerçek potansiyelini yakalayabilmesi gerekse rakiplere karşın etkin mücadele verebilmek için dış çevre analizine önem vermeliyiz. Tespit edilen fırsat ve tehditlere göre stratejik oyunumuzda değişiklikler yapmalıyız.
Müşteri neden bizden alsın?
Bu temel soru şüphesiz müşterinin ihtiyacına bağlıdır. İhtiyaçlar bazen temel ihtiyaçtır bazen de ihtiyaç ötesi içindir. Örneğin, ekmek dünyanın bir bölgesinde temel gıda ürünüyken diğer bölgesinde gurme ürün kategorisindedir.
Müşterinin ihtiyacını birinci ağızdan almak ve ona yönelik “mükemmel” bir değeri yaratmak, birçok deneme ve yanılmayı, gereksiz maliyet ve zaman kaybını engelleyebilir.
Aynı müşterinin ihtiyacını karşılamak için firmanın birçok rakipten daha iyi performans göstermesi gerekir. Fark yaratmak 3 unsura bağlıdır:
- Müşteriye yakınlık
- Kaliteli, hızlı ve zamanında hizmet
- Yeni ihtiyaçlara hızlı çözüm
Tüm rakipler arasında müşterinin gözünde tercihini etkileyecek bir fark yoksa müşteri her zaman en ucuz alternatifi tercih eder. Dolayısıyla farkınızı anlatmanız için hem müşterinizin ihtiyacını hem de rakiplerinizin ayrıştırıcı özelliklerini çok iyi bilmeniz gerekir. Eğer “gerçek” bir ayrıştırıcı özelliğiniz yoksa, zamanla gerçek bir değere dönüşecek bir fark üretmenizi ve müşterilerinize bu yeni özelliğinizi anlatmanızı tavsiye ederiz.
Stratejik plan oyun kurgusu var mı?
Stratejik plan objektif olduğu kadar sübjektif unsurlar içerir. Objektif bölüm (satış adetleri, pazar büyüklüğü, pazar payı, vs) herkesin görebileceği derece açıktır. Sübjektif bölüm ise tecrübe gerektirir. Geçmiş deneyimlere dayanarak pazarın ve rakiplerin hangi koşullarda nasıl tepki vereceğini öngörerek stratejik avantaj yakalama becerisi sağlar.
Bir yandan müşterilerin değişen taleplerine uyum göstermek diğer yandan rakiplerin manevralarını ve hatta yetersizliklerini öngörmek size zaman ve para kazandırır.
Dolayısıyla, stratejik planların 3 senaryo üzerinden hazırlanması, İyi, Kötü ve Orta koşullarda firmanın rekabete hazır olmasına katkıda bulunacaktır.
Bir diğer öneri ise gerçekte yaşanan tüm gelişmelere göre plandan sapmaları yönetmeye çalışmak, benzeri farkındalığı gösteremeyen rakiplerinize karşın etkin bir yönetim tarzı oluşturacaktır. Gerçeklere dayalı iş yapma alışkanlıkları ise gerçekçi planlara ve gerçekçi performansa neden olacaktır.
Planların değiştirilmesi ancak öngörülen koşulların gerçekleşme şansının kalmaması halinde başvurulması gereken bir seçenek olmalıdır. Yoksa plana olan “inanç” azalır. Uygulamada sorun çıkabilir.
Stratejik oyunlar bir kurumun kısa ve uzun vadeli oyun planıdır. İçinde belirli hedefler ve bu hedeflere giden yol haritası vardır. Birçok boyutta değişkenliği kapsayan bu planın firmanın kendi inisiyatifinde gerçekleşmesi için gelecekteki olayları öngörmesi ve kısa vadede öngörülmemiş ani değişikliklere karşı hızlı uyum göstermesi gerekir.
Pazarda lider konumunda olabilmek için güçlü, dayanaklı ve esnek olmak ayrıca kaynakları optimum seviyede kullanmak gerekir.
Değişim boyutu doğru belirlenirse geleceği yönetmek zor olamayacaktır. Belirsizlikler azalacaktır.
Bu içeriği beğendiniz mi?
